تأثیر عامل رویشگاهی جهت جغرافیایی بر کیفیت و کمّیت روغن بادام وامچک (Amygdalus arabica Olivier) (مطالعه موردی رویشگاه کره‌بس استان چهارمحال و بختیاری)

باتوجه به نقش مهم مغز میوه‌های خشکباری در جلوگیری و کاهش بیماری‌های قلبی و سرطان و باتوجه به مصرف بالای آنها در کشورمان که برای تغذیه و سلامت انسان می‌تواند مفید باشد، در این پژوهش به بررسی درصد روغن و عناصر پرمصرف موجود در بادام وامچک (Amygdalus arabica Olivier) و تأثیر جهت جغرافیایی پرداخته شده‌است. این تحقیق در جنگل‌های منطقه کره‌بس استان چهارمحال و بختیاری انجام گردید و نمونه‌برداری از پایه‌های سالم و شاداب با بذردهی کافی در پنج طبقه قطر تاج شامل 2، 5/2، 3، 5/3 و 4 متر انجام شد. در هر طبقه قطری تعداد 5 اصله به‌صورت تصادفی از دو جهت اصلی شمالی و جنوبی به‌طور مجزا با ثبت موقعیت و وضعیت درختچه‌ها انتخاب شد. تمامی بذر تولیدی آنها جمع‌آوری و در کیسه‌های جداگانه به آزمایشگاه منتقل و در هر طبقه قطری 10 گرم مغز بادام پس از خرد کردن به‌روش سوکسله روغن‌گیری و بعد عناصر پرمصرف موجود در کنجاله و اسیدهای چرب روغن اندازه‌گیری شد. برای تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها از نرم‌افزارهای EXCEL و SAS استفاده شد. نتایج نشان داد که از نظر کمّیت، مقدار روغن در جهت جنوبی 76/15% و در جهت شمالی 84/14% بود و این اختلاف از نظر آماری معنی‌دار شد. همچنین، بیشینه و کمینه درصد روغن بذر به‌ترتیب متعلق به طبقه قطری 4 و 2 متر با میزان 94/18 و 94/10 بود. از نظر عناصر پرمصرف، عناصر پتاسیم، فسفر و نیتروژن در جهت جنوبی بیشترین مقدار را داشتند، در حالی که میزان عنصر کلسیم در جهت شمالی بیشینه مقدار خود را داشت.